Noria

Noria, ilkel sulama sistemlerinde suyu yükseltmek için kullanılan alttan çekişli su çarkı. Romalı mimar Vitruvius (M.Ö. 1. yüzyıl) tarafından tarif edilmiştir. Noria döndükçe, jant üzerindeki çömlekler ya da oyuklar suya batırıldığında dolar ve çarkın merkezindeki seviyeye ulaştığında ya da bu seviyeyi aştığında otomatik olarak bir oluğa boşalır. Antik dönemde tekerleklerin çapı 12 metre (40 feet) kadar olabilirdi. Ortaçağ dönemi noria'ları daha da büyüktü; Suriye'nin Hamah kentindeki en büyük noria MS 1000 yılından kalmadır ve 20 metre (66 feet) çapındadır. Akarsuyun çarkları döndürme gücü bazen bağlı bir koşu bandındaki insanlar veya hayvanlar tarafından artırılıyordu.