Havdala
Havdala, (İbranice: “Ayrılık”) Yahudi evlerinde ve sinagoglarda Şabat ve dini bayramları sonlandıran bir tören. Tören, bu günleri kutsayan ve böylece onları rutin hafta içi günlerden “ayıran” Tanrı'ya şükretmek için bir kadeh şarap (ve Şabat gecesi baharatlar ve örgülü bir mum) üzerinde okunan hayır dualarından oluşur. Dua kutsal olanı dünyevi olandan, ışığı karanlıktan ve İsraillileri Yahudi olmayanlardan ayırır. Şabat'ın kapanışında bir festival başlarsa, baharat kullanılmaz, festival için yakılan mum Şabat mumunun yerini alır ve Havdala'nın özel bir şekli (Şabat'ın daha büyük kutsallığını gösterir) festivali başlatan özel kutsama (Kiduş) ile birleştirilir.