Adjuvan

adjuvan, belirli bir tıbbi tedavinin etkisini artıran madde. Bir ilacın uygulanması diğerinin etkisini artırabilir. Örneğin anestezide, ihtiyaç duyulan anestezik ilaç miktarını azaltmak için bir ameliyattan önce geleneksel olarak yatıştırıcı ilaçlar verilir. İmmünolojide bir adjuvan, vücudun yabancı bir maddeye karşı tepkisini artıran bir maddedir. Difteriye neden olan organizma tarafından üretilen toksinin veya zehirli maddenin modifiye edilmiş şekli olan difteri toksoidine karşı reaksiyon, örneğin toksoidin alüminyum hidroksit veya alüminyum fosfat parçacıklarına adsorbe edilmesi (bağlanması) durumunda artar.